انواع نان در ایران

آیا میدانید چه نانهایی در ایران داریم؟

نان به آن دسته ازغذاهایی گفته میشود که پایه آن را آرد و آب تشکیل داده است. در واقع با استفاده از روش پختن، بخارپز کردن و یا سرخ کردن خمیری که از آرد و آب تشکیل شده است، نان تهیه میشود. در بیشتر خمیرها علاوه بر آرد و آب ازنمک و یک ماده  برای ور آمدن خمیر نان استفاده میشود.

در سراسر دنیا نان یک غذای اصلی مردم است. به دلیل اینکه گندم حاوی میزان زیادی گلوتن است که باعث  حالت اسفنجی و تردی نان میشود معمولا در همه جای دنیا از گندم برای تهیه نان استفاده میکنند. اما این به معنای آن نیست که از غلات دیگر برای تهیه نان استفاده نشود، بلکه در تمام دنیا با توجه به بیشترین حجم زیر کشت غلاتی که دارند نان خود را از آن غله درست میکنند به عنوان مثال در دنیا از آرد گندم سیاه، جو، ذرت و جو دوسر هم یا به تنهایی یا مخلوط با آرد گندم برای تهیه نان استفاده میشود.

در سراسر دنیا نانها بر اساس آداب اقوام و ملل مختلف دارای انواع متفاوتی هستند.   هر کدام از این نانهابر حسب  تناسب و فراخور اقلیم مردم منطقه به شکلهای متفاوتی طبخ میشوند. به عنوان نمونه در نقاط  سردسیر در دنیا از چاشنی‌های گرم نظیر زنجبیل و یا حتی فلفلدر خمیر نان استفاده میشود یا در مناطق گرمسیرو  استوایی در ترکیب آرد و یا خمیر نان از خرما استفاده میگردد.

با وجود آنکه انواع  نانها درهمه جای دنیا بسیار زیاد است اما ما در این مقاله به انواع نانهایی که در ایران پخت میشود اشاره خواهیم کرد:

۱- نان سفید:

تین نان از آرد سفید تهیه میشود؛ آرد سفید آردی است که در تهیه آن فقط ازدانه غلات استفاده میشود.

۲- نان قهوه ای:

این نان به دلیل آنکه در تهیه آن، دانه و ۱۰ درصد پوسته دانه (سبوس) به کار میرود به نان قهوه ای معروف است.

۳- نان کامل:

برای پخت نان کامل از آردی استفاده میشود که در تهیه آن، دانه کامل گندم (دانه به همراه سبوس) به کار آرد شده است.

۴- نان جوانه گندم:

به آرد این نان در هنگام پخت پودر جوانه گندم اضافه میشود.

۵- نان غلات:

در آرد این نان که قهوه ای رنگ است انواع غلات را به صورت دانه کامل (پوسته به همراه دانه) اضافه میکنند.

۶- نان تابون:

این نان مانند نان ساج است که توسط چادرنشینان پخت میشود با این تفاوت که در پخت این نان از تنورهای زیرزمینی استفاده میشود.

۷- نان لواش:

این نان که متشکل ازآرد، آب، خمیر مایه و نمک تهیه است بسیارنرم، تخت و نازک  میباشد. گاهی برای خوش طعم کردن این نان از کنجد یا خشخاش هم استفاده میکنند. این نان در سراسر دنیا به اشکال مختلفی پخت میشود اما نان لواش اصلی، بسیار نازک است. این نان در زمان نرم بودن بسیار شبیه به تورتیلا است. اما به محض قرار گرفتن در جریان هوا تازه به راحتی وسریع خشک میشود.

۸- نان سنگک:

این نان دارای ضخامت بیشتری نسبت به لواش است و فقط د رایران پخت میشود. به نان سنگک نان خمیری نیز میگویند.

۹- نان بربری:

این نان نسبت به سنگک و لواش سفتتر است.خمیر این نان نیز مانند نان سنگگ ورآمده ‌است. به اعتقاد برخی افراد این نان متعلق به قبیله ای عشایری به نان بربر بوده است که توسط یکی از شاهان قاجار در سده گذشته در جنوب تهران اسکان داده شده اند.

۱۰- نان روغنی:

این نان با نام نان خشک (خشکه) نیز شناخته میشود. این نان از خمیر فطیر به همراه روغن گوسفند تهیه میشود. این نان پس از پخت، خشک و ترد شده و مانند بیسکویت میشود. نان روغنی به دو صورت پخت میشود در نوع ساده آن از کنجد استفاده میشود و درنوع شیرین آن شیره انگور یا شکر اضافه میشود.

۱۱- نان شیرمال (نان دشتری):

این نان به لحاظ بافت بسیارنرم و ظریف است درست مانند کیک. اغلب این نان را در  روزهای عید میخورند.

۱۲- نان گُلاج (غلاج):

این نان بیشتر در ناحیه مازندران و گرگان متداول است. به لحاظ شکل و بافت مانند نان بربری است اما ضخامت آن در حدود ۴ سانتیمتر است.

۱۳- نان سبوس دار

نان سبوس دار جزو قنی ترین نانها محسوب میشود. این نان به طور متوسط دارای دو برابر ویتامین، مواد معدنی و مواد فیبری نسبت به نان سفید است. فیبر موجود در این نان برای رفع یبوست بسیار مفید است علاوه بر آن علیه امراض میکروبی روده اقدام میکند و سیستم ایمنی بدن را فعال مینمایند. فیبرهمچنین کلسترول و مواد سمی حاصل از تجزیه مواد غذایی را جذب کرده و از روده دفع میکنند.

این نان به علت اینکه دارای ویتامین B2و نیاسین میباشد برای افرادی که کار فکری زیاد میکنند بسیار مفید است. سبوس سبب تمرکز و دقت عمل شده و شادابی و خوشحالی را در انسان به وجود می آورد.

علاوه بر این آهن موجود در نان سبوس در دورانی که سلولهای عصبی در حال رشد هستند باعث باهوشی و رفتار خوب کودکان میشود.